Παιδικά ποδήλατα, τι πρέπει να ξέρετε

Παιδικά ποδήλατα, τι πρέπει να ξέρετε

Υπάρχουν τόσα πολλά μοντέλα - ποιό είναι το κατάλληλο για το δικό σας παιδί;
Ήρθε η ώρα να αγοράσετε στο παιδάκι σας το πρώτο του ποδήλατο; 'Η το «μικρό σας», ίσως όχι και τόσο μικρό πλέον, είναι έτοιμο να αλλάξει ποδήλατο και να πάρει ένα μεγαλύτερο; Αν έχετε καιρό να βγείτε έξω στην ποδηλατική αγορά ίσως βρεθείτε προ εκπλήξεων.

Σήμερα, υπάρχουν τόσοι πολλοί και διαφορετικοί τύποι ποδηλάτων όσο ποτέ άλλοτε. Αυτό σημαίνει ότι από τη μια έχετε μια μεγαλύτερη γκάμα επιλογών από την οποία μπορείτε να διαλέξετε, όμως από την άλλη, αυτή η δυνατότητα αυξάνει και τις πιθανότητες να διαλέξετε το λάθος ποδήλατο. Εμείς σας δίνουμε μερικά tips ώστε να σας διευκολύνουμε στις επιλογές σας και να σας βοηθήσουμε όσο μπορούμε ώστε να επιλέξετε ένα ποδήλατο που θα αρέσει και θα αγαπηθεί από το μικρό σας.

Το μέγεθος παίζει ρόλο
Το κριτήριο επιλογής για το μέγεθος ενός κανονικού ποδηλάτου είναι το μέγεθος του σκελετού του. Για τα παιδικά ποδήλατα όμως, το μέτρο είναι το μέγεθος της ρόδας, και μετριούνται ώς εξής:

Για την επιλογή του κατάλληλου παιδικού ποδηλάτου δεν θα πρέπει να ληφθεί υπόψη μόνον η ηλικία και το ύψος του παιδιού. Θα πρέπει να αξιολογηθεί ο συντονισμός που έχει το κάθε παιδί όπως επίσης και η εμπειρία του πάνω στο ποδήλατο. Για παράδειγμα, τα πιο ψηλά παιδιά με λιγότερη αυτοπεποίθηση νοιώθουν πολύ πιο άνετα σε ένα μικρότερο για αυτά ποδήλατο διότι αισθάνονται ότι το ελέγχουν καλύτερα. Αντιθέτως, ένα δεκάχρονο παιδί με ψηλά πόδια και αυξημένο το μυϊκό του συντονισμό μπορεί να είναι έτοιμο να καβαλήσει και ένα κανονικό ποδήλατο.

Ο πιο σημαντικός παράγοντας όμως ο οποίος θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η ασφάλεια. Μην κάνετε το πιο μεγάλο και πιο κοινό λάθος, αυτό της αγοράς ενός μεγαλύτερου από τα μέτρα του παιδιού σας ποδήλατο σκεπτόμενοι ότι «το παιδί θα μεγαλώσει σε λίγο καιρό και θα του κάνει». Μεγαλύτερα απο τα μέτρα τους ποδήλατα μπορούν να προκαλέσουν πεσίματα και συνεπώς ατυχήματα. Επίσης τα μεγαλύτερα ποδήλατα είναι πιο δύσκολα να οδηγηθούν και να ελεγθούν. Αυτοί είναι και κάποιοι από τους βασικούς λόγους που θα κάνουν το παιδί να μην αγαπήσει το ποδήλατο και να στραφεί μακριά του. Εξάλου, όταν το παιδί μεγαλώσει και το ποδήλατο δεν είναι πια στα μέτρα του μπορείτε να το βάλετε σε μια αγγελία στην εφημερίδα (ή στο Cyclist.gr) και να το πουλήσετε πριν να του πάρετε το επόμενο.

Όταν κατά την αγορά ελέγχετε τα μέτρα του ποδηλάτου, σιγουρευτείτε το παιδί κάθεται άνετα πάνω στη σέλα ενώ και τα δύο του πόδια μπορούν να πατήσουν με άνεση στο έδαφος. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να καβαλήσει και να ξεκαβαλήσει από το ποδήλατο με ευκολία ενώ διατηρεί μια όρθια και σταθερή θέση. Εάν το ποδήλατο διαθέτει και βοηθητικές ρόδες τότε δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα ακόμα και αν το παιδί, καθίμενο στη σέλα, φτάνει το έδαφος με τις μύτες των ποδιών του και όχι με ολόκληρο το πέλμα του εφόσον η επιπλέον υποστήριξη προέρχεται από τις ίδιες τις βοηθητικές ρόδες. Με το πέρασμα του χρόνου και καθώς το παιδί σας ολοένα βελτιώνει την ισορροπία του πάνω στο ποδήλατο, μπορείτε σταδιακά, σιγά-σιγά, να σηκώνετε τις βοηθητικές ρόδες από το έδαφος έτσι ώστε να αρχίζει να συνιθίζει να ρίχνει το βάρος του αριστερά ή δεξιά ανάλογα με το που θέλει να στρίψει.

Είναι επίσης εξίσου σημαντικό το παιδί να μπορεί να φτάνει με άνεση το τιμόνι του ποδηλάτου και να μπορεί να το οδηγεί χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Εάν το τιμόνι είναι πολύ μακριά, το παιδί θα αναγκαστεί να σκύψει πολύ μπροστά με συνέπεια την απώλεια ελέγχου. Ακόμη, αν το ποδήλατο έχει τα φρένα (μανέτες φρένων) στο τιμόνι είναι απαραίτητο τα χέρια του παιδιού να μπορούν να τα φτάσουν και να τα λειτουργήσουν. Εάν το παιδί δεν έχει τη δύναμη να λειτουργήσει τις μανέτες των φρένων, είναι συνήθως δυνατό, αυτές να μπορούν να ρυθμιστούν ώστε να διευκολύνουν τη λειτουργία τους. Κανονικά σε ένα καλό κατάστημα ποδηλάτων θα σας βοηθήσουν με αυτές τις ρυθμίσεις κατά την αγορά του ποδηλάτου.

Τύποι ποδηλάτων

Σήμερα, οι τύποι των παιδικών ποδηλάτων είναι τόσοι πολλοί όσο και οι τύποι των ποδηλάτων για «μεγάλους». Για τα πολύ μικρά παιδάκια υπάρχουν μικρά ποδήλατα χωρίς φρένα τα οποία δεν προορίζονται για χρήση στους δρόμους. Είναι ποδήλατα για το πάρκο ή για τα πεζοδρόμια (όπου αυτά υπάρχουν ακόμα, κυρίως στην Αθήνα). Με το που γίνονται οχτώ χρονών πολλά παιδιά θα προτιμήσουν τα ΒΜΧ (Bicycle Moto Cross), τα οποία είναι και ιδανικά σχεδόν για όλες τις ποδηλατικές ανάγκες των παιδιών αυτής της ηλικίας, να πάνε στο σχολείο, να γυρίσουν τη γειτονιά, να κάνουν μεταξύ τους αγώνες, άλματα πάνω και κάτω στα πεζοδρόμια και να τα βάλουν και στο χώμα. Επίσης άλλα δημοφιλή ποδήλατα σε αυτή την ηλικία είναι τα mini-mountain bikes με μια ανάρτηση μπροστά.

Εάν το παιδί σας είναι μικρό, τα πράγματα είναι πιο εύκολα και η επιλογή του σωστού ποδηλάτου δεν θα σας πάρει και πολύ για να γίνει. Όταν όμως είναι λίγο μεγαλύτερα τότε είναι που υπάρχει μια πολυπλοκότητα. Θυμηθείτε ότι μιλάμε για το ποδήλατό τους και υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ενθουσιαστούν και να αγαπήσουν την ποδηλασία με ένα ποδήλατο που τους αρέσει πολύ και όχι απλά με ένα οποιοδήποτε ποδήλατο.

Αν θέλετε να μάθετε τι τους αρέσει, ρωτήστε τους. Πάρτε κάποιους καταλόγους ποδηλάτων και φέρτε τους στο σπίτι και μελετήστε τους παρέα. Πηγαίνεται στο Διαδίκτυο και επισκεφτείτε τα ηλεκτρονικά καταστήματα των αντιπροσώπων ποδηλάτων και σημειώστε πια σας ενδιαφέρουν. Κι αν έχετε χρόνο, πάρτε το παιδί σας και κάν'τε μια βόλτα παρέα στα καταστήματα ποδηλάτων. Να είστε σίγουροι ότι τα παιδιά θα σας δείξουν αμέσως τα ποδήλατα που τους αρέσουν περισσότερο.

Και αν το ποδήλατο είναι δώρο γενεθλίων, τότε συμβουλευτείτε τους γονείς των φίλων του παιδιού σας. Αυτό σίγουρα θα σας βοηθήσει να διαλέξετε ένα ποδήλατο που του αρέσει!

Που να αγοράσετε
Ενώ αληθεύει ότι μπορείτε να αγοράσετε το ποδήλατο του παιδιού σας σε διάφορα μεγάλα πολυκαταστήματα που πουλάνε και ποδήλατα, εμείς θα σας συμβουλεύαμε να επισκεφτείτε πρώτα ένα κατάστημα ποδηλάτων. Ίσως πληρώσετε λίγο παραπάνω, όμως κερδίζετε πολύ περισσότερα.

Μόνο τα καταστήματα ποδηλάτων έχουν τα εργαλεία και το εξειδικευμένο προσωπικό που μπορεί να αξιολογήσει και να προτείνει το κατάλληλο και ασφαλές για το παιδί σας ποδήλατο. Εκτός από το πιο ποιοτικό και εξειδικευμένο service που παρέχουν αυτά τα καταστήματα, διαθέτουν καλύτερα και πιο ποιοτικό ποδήλατα με τις απαραίτητες εγγυήσεις καλής λειτουργίας. Τα ανταλλακτικά των ποδηλάτων όπως επίσης και τα υλικά κατασκευής των σκελετών σε αυτά τα καταστήματα είναι επίσης πολύ καλύτερα ποιοτικά και πιο ανθεκτικά από αυτά που βρίσκει κανείς στα πολυκαταστήματα.

Τέλος αν για οποιοδήποτε λόγο χρειαστείτε τις απαραίτητες ρυθμίσεις, επιδιορθώσεις, ή αλλαγές πάνω στο ποδήλατο του παιδιού σας, θα μπορέσετε να απευθυνθείτε στο κατάστημα το οποίο το αγοράσατε (τα περισσότερα έχουν και τμήμα τεχνικής υποστήριξης) με τη σιγουριά μιας πιο προσωπικής επαφής και προσοχής από αυτή που θα αντιμετώπιζε κανείς στα μεγάλα πολυκαταστήματα.

Κατά τη γνώμη μας, μακροπρόθεσμα, είναι πολύ καλύτερη επένδυση των χρημάτων σας να αγοράσετε ένα καλύτερο ποδήλατο το οποίο θα προσφέρει μεγαλύτερη ευχαρίστηση στα παιδιά, θα χαλάσει λιγότερες φορές και όταν έρθει η ώρα για μεγαλύτερο ποδήλατο, θα μπορεί το "παλιό" να δωθεί με την ίδια ασφάλεια και σιγουριά στο μικρότερο αδελφάκι.
 http://www.cyclist.gr

Διαβάστε περισσότερα »

Παιδί και ποδήλατο

Παιδί και ποδήλατο

  Το πιο δύσκολο μέρος της ανατροφής ενός παιδιού είναι να του μάθεις ποδήλατο. Ένα φοβισμένο, τρεμάμενο παιδί που ανεβαίνει στο ποδήλατο πρώτη φορά, χρειάζεται υποστήριξη και ελευθερία. Η συνειδητοποίηση ότι αυτά είναι όλα όσα θα χρειαστεί ποτέ του, μπορεί να σε σοκάρει... ~Sloan Wilson
Το ποδήλατο ήταν ανέκαθεν το μαγικό όχημα των παιδιών και όσων αισθάνονται παιδιά. Η χρήση του όμως δεν είναι παιχνίδι αλλά μια πολύ καλή ευκαιρία για τα παιδιά, να διδαχθούν την έννοια της ισορροπίας και της ελευθερίας.
Ποδηλατικός εξοπλισμός
Το βασικότερο, είναι φυσικά το... όχημα! Εδώ μπορεί να μας βοηθήσει ο ποδηλατάς μας που θα μας υποδείξει το κατάλληλο ποδήλατο, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Βέβαια, τα πράγματα όσον αφορά στην επιλογή του ποδηλάτου δεν είναι τόσο πολύπλοκα όσο για τους ενήλικες, αφού δεν παίζει ρόλο το μέταλλο ή το είδος του ποδηλάτου, παρόλα αυτά η επιλογή μας πρέπει να έχει ως κύριο κριτήριο την ποιότητα (αν και ίσως να αντιμετωπίσουμε διαφωνίες, ιδιαίτερα αν υπάρχουν άλλα ποδήλατα με τους αγαπημένους του ήρωες των κινουμένων σχεδίων). Πριν φύγουμε από το κατάστημα, πρέπει να αγοράσουμε ένα παιδικό κρανάκι (συνήθως είναι πολύ φθηνά) και ένα φωτάκι, ακόμα κι αν πιστεύουμε πως δεν θα το χρησιμοποιήσει τη νύχτα.
Ο σωστός χρόνος για τις βοηθητικές ρόδες
Οι βοηθητικές ρόδες μαθαίνουν στο παιδί να μην φοβάται να χρησιμοποιήσει το ποδήλατο, αφού αισθάνεται ασφαλές. Για όσο διάστημα τις χρησιμοποιεί, θα μάθει τις αντιδράσεις του ποδηλάτου του (πως φρενάρει, πως στρίβει, πως συμπεριφέρεται σε χαλίκια ή σε άσφαλτο). Ο χρόνος που πρέπει να περάσει με τις βοηθητικές εξαρτάται από τον αριθμό των φορών που θα κάνει ποδήλατο και τη χρονική διάρκεια της κάθε βόλτας. Όταν αποφασίσουμε να βγάλουμε τις βοηθητικές, θα πρέπει το παιδί να νιώθει αυτοπεποίθηση χωρίς όμως να έχει περάσει τόσο χρόνο με αυτές, ώστε να θεωρήσει πως χωρίς αυτές δεν μπορεί να ποδηλατίσει. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε, επαναλαμβάνοντάς του ανά τακτά χρονικά διαστήματα πως είναι προσωρινές.
Το πρώτο μάθημα ισορροπίας
Έχουμε τη σέλα πολύ χαμηλά, ώστε να ακουμπάει τα ποδαράκια του με ευκολία στο πάτωμα. Το κρατάμε από τη μέση και το στηρίζουμε, τρέχοντας μαζί του για λίγα μέτρα. Είναι σημαντικό, στο πρώτο μάθημα ισορροπίας, να επιλέξουμε ένα χώρο χωρίς εμπόδια και με όσο το δυνατόν πιο λεία επιφάνεια. Αφού το συνοδέψουμε για λίγα μέτρα, το αφήνουμε σιγά-σιγά, έχοντας πάντοτε τα χέρια μας δίπλα του, ενισχύοντας την αίσθηση της ασφάλειας. Όπως και σε καθετί που σχετίζεται με την ανατροφή του παιδιού, δεν είμαστε υπερβολικά προστατευτικοί αλλά ούτε και αδιάφοροι. Σε περίπτωση που πέσει, το αντιμετωπίζουμε με χαμόγελο ενώ του δίνουμε συχνά συγχαρητήρια για τις επιδόσεις του. Εξάλλου το ποδήλατο είναι ένα όχημα που κινείται με την ψυχή!
Το καλύτερο παράδειγμα
Το καλύτερο παράδειγμα προς μίμηση, είμαστε εμείς. Αν εμείς φοράμε κράνος, το ίδιο θα μάθει και το παιδί. Αν σεβόμαστε τον Κ.Ο.Κ, αν κρατάμε σταθερό ρυθμό, αν είμαστε προσεκτικοί, το ίδιο θα αντιγράψει και ο λιλιπούτειος ποδηλάτης. Ας μην ξεχνάμε πως πολλοί συμπολίτες μας αν είχαν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου όλοι θα είχαμε καλύτερη οδηγική συμπεριφορά, το ίδιο θα ακολουθούσαν κι εκείνοι.

Όταν ένα παιδί μαθαίνει ποδήλατο, μαθαίνει ταυτόχρονα να διαχειρίζεται την ελευθερία του, να προσέχει τον εαυτό του και να διασκεδάζει. Το κλειδί σε μια επιτυχημένη συνύπαρξη όλων αυτών, είναι η... ισορροπία!
 http://www.naturanrg.gr

Διαβάστε περισσότερα »

O καλύτερος τρόπος για να μάθετε στα παιδιά σας ποδήλατο

O καλύτερος τρόπος για να μάθετε στα παιδιά σας ποδήλατο

Tο να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να κάνει ποδήλατο σε δύο ρόδες αποτελεί ορόσημο – και μια αξέχαστη εμπειρία και για τους δυο σας. Eδώ σας προτείνουμε την καλύτερη, κατά τη γνώμη μας, μέθοδο, η οποία διαφέρει από την παραδοσιακή, κατά την οποία οι γονείς μας έτρεχαν δίπλα στο ποδήλατο και με την οποία διδαχτήκαμε οι περισσότεροι από εμάς. Έχουμε διαπιστώσει ότι οδηγεί σε λιγότερες πτώσεις και απαιτεί λιγότερο χρόνο – πολλά παιδιά αρχίζουν να βολτάρουν μόνα τους μέσα σε 15-20 λεπτά. 1. Aφαιρέστε τις βοηθητικές ρόδες και χαμηλώστε τη σέλα έτσι ώστε να μπορεί το παιδί σας να ακουμπάει ολόκληρο το πέλμα του στο έδαφος όταν κάθεται. 2. Bρείτε μια έκταση με γρασίδι με μια ήπια κατηφόρα γύρω στα 30 μέτρα. Tο κοντό χορτάρι είναι καλύτερο, επειδή το ψηλό κόβει την ταχύτητα. Tο ιδανικό είναι το μέρος να καταλήγει σε ελαφριά ανηφόρα, έτσι ώστε να επιβραδύνει το παιδί σταδιακά. 3. Σφίξτε το κράνος του παιδιού και χώστε τα κορδόνια του μέσα στο παπούτσι. 4. Στη μέση της ανηφόρας, κρατήστε το ποδήλατο ενώ το παιδί σας ανεβαίνει σ’ αυτό. Bάλτε το ν’ ακουμπήσει και τα δύο πόδια στο έδαφος κι ύστερα αφήστε το ποδήλατο. 5. Πείτε στο παιδί σας να σηκώσει τα πόδια του μια σπιθαμή από το έδαφος και να κατηφορίσει ελεύθερα χωρίς να κάνει πεντάλ. Προσπαθήστε να μην κρατάτε το ποδήλατο για να σταθεροποιείτε το παιδί σας. Eπειδή τσουλάει αργά, μπορεί να ακουμπήσει τα πόδια του κάτω αν φοβηθεί. 6. Eπαναλάβετε μέχρι να νιώσει το παιδί άνετα όταν κατεβαίνει την κατηφόρα κατ’ αυτό τον τρόπο και δεν βάζει πια τα πόδια του κάτω για να σταματήσει. Mπορεί να θελήσει να τρέχετε δίπλα στο ποδήλατο τις πρώτες φορές· κάντε το, αλλά μην κρατάτε το ποδήλατο. Aφήστε το παιδί σας να νιώσει την ισορροπία. 7. Tώρα βάλτε το παιδί σας να τοποθετήσει τα πόδια του πάνω στα πεντάλ και να κατηφορίσει ξανά. Ύστερα από μερικές επαναλήψεις, βάλτε το ν’ αρχίσει να κάνει πεντάλ καθώς κυλάει. 8. Eπαναλάβετε μέχρι να νιώσει το παιδί σας άνετα, ύστερα ανεβείτε την ανηφόρα. Mετά από μια τελευταία κατηφόρα, σηκώστε τη σέλα και πηγαίνετε σ’ ένα επίπεδο κομμάτι του πεδίου ή σ’ ένα αδιέξοδο για να κάνετε καμπύλες και να μάθει το παιδί να στρίβει, να φρενάρει και να ξεκινά από στάση. Αποφύγετε τα εξής συνήθη λάθη Mην προσπαθήσετε να μάθετε ποδήλατο στο παιδί σας τη μέρα που θ’ αποκτήσει το καινούργιο του ποδήλατο – θα συνδυάσετε ένα ποδήλατο με το οποίο δεν είναι ακόμα εξοικειωμένο με μια εμπειρία που επίσης δεν του είναι οικεία. Aν αγοράσετε ποδήλατο «για μεγάλα παιδιά», αφήστε το παιδί σας να το οδηγήσει με βοηθητικές ρόδες πριν την ημέρα εκμάθησης ή βγάλτε τις βοηθητικές από το παλιό ποδήλατο κι ύστερα χρησιμοποιήστε το καινούργιο ως ανταμοιβή όταν καταφέρει να ποδηλατήσει σε δύο ρόδες. Mη χρησιμοποιήσετε τη μέθοδο της μιας βοηθητικής ρόδας. Aφαιρώντας τη βοηθητική μόνο από τη μια μεριά το ποδήλατο γίνεται ασταθές και δεν διδάσκει την ισορροπία, που είναι το βασικό στοιχείο κατά την εκμάθηση ποδηλάτου. Aν πρέπει να δοκιμάσετε τη μέθοδο του να τρέχετε δίπλα στο ποδήλατο, μην ξεγελάσετε το παιδί σας ισχυριζόμενοι ότι το κρατάτε ενώ δεν το κάνετε. Aν πέσει, θα χάσει την εμπιστοσύνη του σ’ εσάς και την αυτοπεποίθησή του. Πριν αρχίσετε να τρέχετε, πείτε στο παιδί σας ότι σκοπεύετε να το αφήσετε κάποια στιγμή αν δείτε ότι έχει ισορροπία. Mη νομίζετε ότι η διαδικασία εκμάθησης δεν θα περιλαμβάνει πτώσεις. Nα είστε προετοιμασμένοι να παρηγορήσετε, να εξαναγκάσετε, να επευφημήσετε και να δέσετε τις πληγές του παιδιού σας – και πιθανόν να περιμένετε μια μέρα ακόμα. Αν αυτή η μέθοδος δεν έχει αποτέλεσμα Πριν καταφύγετε στη μέθοδο να τρέχετε δίπλα στο ποδήλατο, δοκιμάστε το εξής: 1.    Πάνω σε μια επίπεδη επιφάνεια, κρατήστε το πίσω μέρος της σέλας καθώς σπρώχνετε το ποδήλατο σε ρυθμό βάδην. 2.    Kαθησυχάστε το παιδί ότι δεν θ’ αφήσετε το ποδήλατο και πείτε του ότι παίζετε το Παιχνίδι της Iσορροπίας. 3.    Kαθώς σπρώχνετε, ταλαντεύστε μαλακά τη σέλα πέρα-δώθε, περνώντας σε μεγαλύτερες κινήσεις καθώς το παιδί σας αποκτά εμπιστοσύνη κι επιδεξιότητα. Aυτό το διδάσκει πώς να προσαρμόζει το τιμόνι και το σώμα του για να διατηρεί ισορροπία – το στάδιο-κλειδί για την εκμάθηση. 4.    Παίξτε αυτό το παιχνίδι για 5-10 λεπτά, ύστερα πηγαίνετε ξανά στο λόφο. Πότε θα έπρεπε να μάθει ποδήλατο το παιδί μου; Δεν υπάρχει τέλεια –ή υποχρεωτική– ηλικία για να μάθει ένα παιδί ποδήλατο. Yπάρχουν παιδιά που στριφογυρίζουν ανέμελα με τα ποδήλατά τους γύρω από τους γονείς τους από τα 4 ή 5 τους, και άλλα δεν το κάνουν παρά μόνο όταν η ηλικία τους φτάσει διψήφιο αριθμό. Aντί για την ηλικία, λάβετε υπόψη τους ακόλουθες δείκτες: Eνδιαφέρον: Tο παιδί σας κάνει ερωτήσεις για ποδήλατα, εκφράζει μια επιθυμία να ποδηλατήσει μαζί μ’ εσάς ή φίλους του, χαρακτηρίζει τα τρίκυκλα, τα μικροσκοπικά ποδήλατα ή τις βοηθητικές ρόδες ως πράγματα για «μωρά» ή δίνει άλλα δείγματα ετοιμότητας. Mυϊκή συναρμογή κι ευλυγισία: Γενικά, τα παιδιά που κάνουν ποδήλατο μπορούν και να κάνουν σχοινάκι, να κουτσό, τούμπες και να περπατούν ισορροπώντας πάνω στον τούβλινο τοίχο του κήπου ή το κράσπεδο του πεζοδρομίου. Aνάστημα: Τα περισσότερα παιδιά που μαθαίνουν ποδήλατο έχουν εσωτερική ραφή παντελονιού τουλάχιστον 43 εκατ., πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να καθίσουν άνετα πάνω σε ποδήλατο με δύο ρόδες.                                                                http://www.planetbike.gr

Διαβάστε περισσότερα »

Το ηθικό παιδί

 

Αν υπήρχε μόνο μία ικανότητα που θα θέλαμε να έχει το παιδί μας, θα ήταν να μπορεί να διακρίνει το «καλό» από το «κακό». Αυτό, όμως , προϋποθέτει ότι εμείς θα του διδάξουμε τις ηθικές αξίες.

της Ελένης Χαδιαράκου

Η ηθική διδάσκεται, έλεγε ο Σωκράτης, και προφανώς είχε δίκιο. Βέβαια, η έννοια της ηθικής για κάποιους είναι ταυτισμένη με συγκεκριμένους κανόνες συμπεριφοράς, με τον καθωσπρεπισμό και τη σεμνοτυφία. Λάθος! Ηθική είναι και η φωνή της συνείδησης και της καρδιάς μας, και εκείνη που θα μας πληροφορήσει πότε αυτό που κάνουμε είναι σωστό ή λάθος. Η οικογένεια αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της ηθικής ανάπτυξης του παιδιού. Εκείνη που θα το «εκπαιδεύσει» να έρθει σε επαφή με τα συναισθήματά του, να ενταχθεί ομαλά σε ομάδες και, τέλος, να αναπτυχθεί ψυχοσωματικά, γνωστικά και ψυχοπνευματικά.

Τι είναι η ηθική ανάπτυξη;
Ηθική ανάπτυξη είναι ο τρόπος που ο άνθρωπος φτάνει στην ικανότητα να επιλύει τις αντιθέσεις ανάμεσα στις εγωκεντρικές ανάγκες και τάσεις του και στις υποχρεώσεις του να ενεργεί θετικά ως προς τις ανάγκες και τα δικαιώματα των άλλων. Με τον όρο ηθικότητα εννοούμε την ικανότητα του ατόμου να ξεχωρίζει το «καλό» από το «κακό». Μπορούμε, όμως, να διδάξουμε την ηθική στα παιδιά μας, και ποιος είναι ο τρόπος;

Τα τέσσερα «κλειδιά» της ηθικής προσωπικότητας
Οικογένεια: Είναι ο βασικός πυρήνας για την ηθική του ανάπτυξη. Όταν ένα παιδί έχει την τύχη να περιστοιχίζεται από μια υγιή οικογένεια, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχει να αποκτήσει έναν ηθικό κώδικα ζωής. Αν πάλι μεγαλώσει σε μια οικογένεια που ελάχιστα ενδιαφέρεται για τις συναισθηματικές του ανάγκες, θα αποκτήσει μια προσωπικότητα που θα δυσκολεύεται να εκφραστεί συναισθηματικά και θα αδιαφορεί για τους γύρω του.
Φίλοι: Είναι ό,τι καλύτερο διαθέτουν τα παιδιά σε αυτή τη ζωή, γι’ αυτό και θα πρέπει να τα ενθαρρύνουμε να δημιουργούν φιλίες. Οι φίλοι τα βοηθούν να ακούν και να μιλάνε, να νοιάζονται και να νιώθουν. Είναι απλώς αναντικατάστατοι.
Αξίες: Σεβασμός, δικαιοσύνη, καλοσύνη, εμπιστοσύνη, αξιοπρέπεια. Αν τους δείξετε τι σημαίνει κάθε αξία από αυτές, τότε να είστε σίγουροι πως το κέρδος θα τους «επιστραφεί».
Μάθηση: Ενθαρρύνετέ το να σέβεται το σχολείο και να αγαπά το διάβασμα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δύναμη από τη γνώση και τη μάθηση.

Διδάξτε στο παιδί σας το «ηθικό» λεξιλόγιο
Το παιδί σήμερα είναι εκτεθειμένο σε χιλιάδες ερεθίσματα που εμείς δεν μπορούμε να ελέγξουμε: Τηλεόραση, διαφημίσεις, προϊόντα ύποπτης προέλευσης, γκάτζετ, κινητά τηλέφωνα, βίαια κινούμενα σχέδια και βέβαια το ίντερνετ. Τα ερεθίσματα αυτά επηρεάζουν τόσο την προσωπικότητα όσο και το λεξιλόγιό του, το οποίο -σύμφωνα με τους ειδικούς- μπορεί να εμπλουτίζεται όσον αφορά την τεχνολογική ορολογία, αλλά γίνεται όλο και φτωχότερο όσον αφορά την καθημερινή του γλώσσα. Τα βιβλία θα το βοηθήσουν να εξοικειωθεί με λέξεις με θετική σημασία, αλλά και θα αναπτύξουν τη συναισθηματική και την ηθική του νοημοσύνη.

Σεβαστείτε τις φιλίες του
Τα παιδιά έχουν ανάγκη από συναισθηματική ασφάλεια, και βέβαια οι φιλίες τούς προσφέρουν μεγάλες δόσεις από αυτό. Από τα δύο κιόλας τους χρόνια, τα νήπια νιώθουν μεγάλη ανάγκη να συναναστραφούν, να αγγίξουν, να χαϊδέψουν ή να φιλήσουν άλλα παιδάκια. Οι ειδικοί, μάλιστα, υποστηρίζουν πως η ανάγκη τους αυτή είναι εξίσου δυνατή με την ανάγκη τους για γονεϊκή ασφάλεια. Κι αυτό φαίνεται από το πόσο υποφέρουν όταν χάνουν ένα φίλο επειδή μετακόμισε ή άλλαξε σχολείο. Οι γονείς οφείλουμε να ενθαρρύνουμε τις φιλίες τους, κρατώντας όμως πάντα μια διακριτική απόσταση. Είναι εντελώς λανθασμένο να τα υποχρεώνουμε να συναναστραφούν με παιδιά που εμείς θέλουμε επειδή εξυπηρετούν κάποιους δικούς μας σκοπούς. Όπως συμβαίνει και με τους ενηλίκους, έτσι και με τα παιδιά καμία φιλία δεν θα ανθίσει αν δεν υπάρχει η αντίστοιχη «χημεία».

Δώστε το καλό παράδειγμα
Τα παιδιά είναι οι άγρυπνοι φρουροί της ηθικής των μεγάλων ή της έλλειψής της, έλεγε ο καθηγητής Ρόμπερτ Κόουλς. Από εσάς, λοιπόν, θα μάθει τι είναι ηθικό και πώς θα το εφαρμόσει στην καθημερινότητά του. Αν εσείς του διδάσκετε μεν, αλλά δεν τηρείτε τους αντίστοιχους ηθικούς κώδικες, τότε θα μπερδευτεί και -το χειρότερο- θα σας αμφισβητήσει!

Μάθετέ του να σέβεται τα δικαιώματα και τα αισθήματα των άλλων
Κι αυτό μπορεί να το καταφέρει με το να μάθει από μικρό πόση δύναμη κρύβεται στην έννοια «αυτοέλεγχος». Ο αυτοέλεχος θα το βοηθήσει να επιλύσει ειρηνικά τις διαφορές του, να σέβεται τις απόψεις των άλλων και, φυσικά, να ενταχθεί ευκολότερα στο κοινωνικό σύνολο.

Μάθετέ του να συμμετέχει και να προσπαθεί
Όταν ένα παιδί συμμετέχει, σημαίνει πως δοκιμάζει νέες και πρωτόγνωρες εμπειρίες, αλλά και μαθαίνει ποιες είναι οι δυνατότητές του. Τόσο η επιτυχία όσο και η αποτυχία θα το βοηθήσουν μακροπρόθεσμα να αναπτύξει τη δική του προσωπική άποψη για τη ζωή.

Ενθαρρύνετέ το να είναι ανεξάρτητο
Και, βέβαια, πάντα με όρια. Ανεξαρτησία δεν σημαίνει «ασυδοσία».

Ενδυναμώστε την πνευματικότητά του
Αν το παιδί έχει πνευματικά ενδιαφέροντα, νιώθει πληρότητα. Η μουσική, το θέατρο, ο χορός, η λογοτεχνία, οι επιστήμες, η αγάπη για τη φύση, μπορούν να γίνουν τα καλύτερα ερεθίσματα γι’ αυτό. Ενθαρρύνετέ το να διαβάσει, να χορέψει, να ακούσει μουσική, συνοδέψτε το σε ένα θέατρο ή σινεμά.

Φρόυντ και ηθική
Η ψυχαναλυτική θεωρία του Freud υποστηρίζει ότι η ηθικότητα παρουσιάζεται στον άνθρωπο ως συναίσθημα. Η ηθικότητα παρουσιάζεται, κυρίως, στην ηλικία των 5 ετών ως συναίσθημα της ενοχής. Το παιδί υφίσταται πολλές απαγορεύσεις και ματαιώσεις, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αναπτύσσει το συναίσθημα της ενοχής σε διάφορες απαγορευμένες πράξεις. Οι ψυχαναλυτικοί εκπρόσωποι της θεωρίας υποστηρίζουν ότι οι βασικές διεργασίες της δημιουργίας της ηθικής συνείδησης ξεκινούν από την ηλικία των 5-6 ετών, αφού αυτή τη χρονική περίοδο αρχίζει η αλληλεπίδραση των τριών στοιχείων της προσωπικότητας: το Εκείνο, το Εγώ και το Υπερεγώ.

Σε ποια ηλικία αναπτύσσεται ηθικά το παιδί;
Σύμφωνα με τον Kohlberg, το πρώτο επίπεδο ηθικότητας είναι το προηθικό, που κυριαρχεί στην προσχολική ηλικία, και περιλαμβάνει τα δύο ακόλουθα στάδια: α) την ηθική που είναι εστιασμένη στην τιμωρία και την υπακοή και β) την ηθική του αφελούς συντελεστικού ηδονισμού. Το δεύτερο επίπεδο της κατηγοριοποίησης της ηθικότητας, σύμφωνα με τον Kohlberg, είναι η συμβατική ηθική, που κυριαρχεί στη σχολική ηλικία, και περιλαμβάνει τα δύο ακόλουθα στάδια: α) την ηθική του «καλού παιδιού» και β) την ηθική της «έννομης τάξης». Τέλος, το τρίτο επίπεδο της ηθικότητας είναι η αυτόνομη ηθική, που εμφανίζεται στην εφηβική ηλικία, και περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: α) την ηθική του κοινωνικού συμβολαίου και β) την ηθική των προσωπικών αξιών.

Τα ηρωικά πρότυπα και η ηθική εκπαίδευση
Πόσο ηθικός είναι ο Σούπερμαν και πόση καλοσύνη κρύβεται πίσω από τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή; Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ένας τρόπος για να μάθουμε περισσότερα για το τι σκέφτονται τα παιδιά για την ηθική είναι να μελετήσουμε τις αντιλήψεις τους για την έννοια του ήρωα και τα ηρωικά πρότυπα με τα οποία ταυτίζονται σε κάθε ηλικία. Σε κάθε κοινωνικό σύστημα, η έννοια της ηθικής συνδέεται με τα ηρωικά πρότυπα που επικρατούν σε κάθε εποχή. Η αντίληψη για την έννοια και τα χαρακτηριστικά του ήρωα αλλάζει με το πέρασμα της ηλικίας. Τα παιδιά της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας (5-6 ετών) θεωρούν ως ήρωα κάποιον με εξαιρετικές φυσικές ή υπερφυσικές δυνάμεις, ή κάποιον που είναι όμορφος και ελκυστικός. Για τα παιδιά των 8-9 χρόνων, ήρωας είναι κάποιος που βοηθά τους συνανθρώπους του και, γενικά, κάνει το καλό. Κατέχει χαρακτηριστικά όπως γενναιότητα, καλοσύνη, αξιοπιστία. Στην πρώτη εφηβική ηλικία (11-13 ετών), τα παιδιά θεωρούν ήρωα κάποιον που έχει εξαίσιες ψυχολογικές ιδιότητες (θάρρος, σοφία, καλοσύνη) και προκαλεί το θαυμασμό όλων εξαιτίας μιας σημαντικής ενέργειάς του ή ενός ιδιαίτερου χαρακτηριστικού του. Τέλος, στα 15-16 τους χρόνια, οι έφηβοι εκτιμούν ότι ο ήρωας είναι ένα πρόσωπο που κάνει κάτι εξαιρετικό, δείχνοντας γενναιότητα, πίστη στις ηθικές αξίες και αυτοθυσία. Επιπλέον, περιλαμβάνουν μια νέα διάσταση στην έννοια του ήρωα, τις προσωπικές πεποιθήσεις. Ήρωας θεωρείται εκείνος που μένει σταθερός και συνεπής στις προσωπικές του αξίες, παρά τις όποιες γι’ αυτόν αρνητικές συνέπειες. Ένα κοινό εύρημα σε παρόμοιες έρευνες είναι ότι τα παιδιά σε κάθε ηλικία θεωρούν ως ήρωες τα μέλη της οικογένειάς τους, κυρίως τους γονείς, και πρόσωπα που ανήκουν στο φιλικό και συγγενικό τους περίγυρο. Πιο συγκεκριμένα, τα ηρωικά πρότυπα που αφορούν την οικογένεια τα εκτιμούν ως βοηθούς, προστάτες και σπουδαίους χαρακτήρες, και τους προσδίδουν χαρακτηριστικά όπως καλοσύνη, γενναιότητα, αξιοπιστία και εντιμότητα.

kids.in.gr

Διαβάστε περισσότερα »

Εξαρτημένος από τον... 'κολλητό' του

Μέχρι πριν μερικά χρόνια δεν μπορούσε να σας αποχωριστεί... Τώρα δεν πάει πουθενά χωρίς τον καλύτερό του φίλο. Stay cool, μια φάση είναι κι αυτή.

Της Φλώρας Κασσαβέτη, με τη συνεργασία της Κωνσταντίνας Λατσώνα, κοινωνικής λειτουργού-οικογενειακής θεραπεύτριας

Ανώδυνα και χωρίς ιδιαίτερη ανησυχία. «Χωρίς ανησυχία... Μια κουβέντα είναι αυτό», λέει η Σοφία, μητέρα του μικρού Θωμά. Μέχρι πέρυσι έπαιζε με όποιο παιδάκι κι αν βρισκόταν. Τώρα, όμως, θέλει μόνο τον Κίμωνα.

Ίσως χαλαρώσετε με τη διαβεβαίωση των ειδικών ότι το παιδί στο θέμα της φιλίας περνάει από διαφορετικά στάδια. Αυτό σημαίνει ότι η μανία του να είναι παντού και πάντα με τον αγαπημένο του φίλο είναι απλώς μια αναπτυξιακή φάση. Θέλετε να μάθετε περισσότερα; Σίγουρα ναι!

Η δυαδική σχέση!

Ενώ στην προσχολική ηλικία το παιδάκι συνήθως δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία με ποιον παίζει (αρκεί να παίζει), μετά τα επτά τα δεδομένα αλλάζουν. Η φιλία περνά σε δυαδικό επίπεδο και το παιδί επιλέγει συνήθως έναν καλύτερο φίλο για τον οποίο δείχνει σαφή προτίμηση.

Η ανάγκη του παιδιού να κάνει στενή παρέα με τον αγαπημένο του φίλο είναι υγιής, καθώς προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από τους γονείς. Όσο πιο καχύποπτοι είστε απέναντι στο φίλο του, τόσο πιο καχύποπτο γίνεται το παιδί απέναντί σας.

Δεν είναι, όμως, μόνο το θέμα της αυτονόμησης. Σε αυτή τη δυαδική σχέση το παιδί ψάχνει να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες. Έχει ανάγκη να επικοινωνήσει με ένα συνομήλικο, να εμπιστευτεί και να κερδίσει εμπιστοσύνη αλλά και την αποδοχή. Μέχρι τα εννιά οι αξίες όσον αφορά στους φίλους γίνονται ακόμα πιο σημαντικές και η σχέση με τον καλύτερό του φίλο ενισχύεται ακόμα περισσότερο.

Πριν τα 6	Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και μέχρι τα 6 περίπου συνήθως παίζουν με οποιοδήποτε παιδάκι, ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο του, χωρίς να έχουν ιδιαίτερες προτιμήσεις.
Μετά τα 6	Ξεκινά η πρώτη δυαδική σχέση. Το παιδί εκφράζει συγκεκριμένες προτιμήσεις και θέλει να κάνει στενή παρέα με ένα ή δύο φίλους.
Γύρω στα 12	Ο κύκλος φιλίας διευρύνεται. Αρχίζουν να σχηματίζονται ομάδες και οι πρώτες παρέες, οι οποίες συνήθως εξακολουθούν να είναι ομόφυλες.

Μήπως υπερβάλλει;

Ναι! Αλλά δεν πειράζει. Μην ξεχνάτε πως είναι απλώς μια φάση. Αν το παιδάκι σάς πει για παράδειγμα, ότι δεν θέλει να έρθει στο πάρτι γενεθλίων της ξαδερφούλας του, αν δεν έρθει μαζί κι ο φίλος του (που πιθανόν δεν είναι καλεσμένος), μη βιαστείτε να βάλετε τις φωνές. Εξετάστε αν μπορείτε να κάνετε τις ανάλογες ρυθμίσεις, για να πραγματοποιήσετε την επιθυμία του. Δεν είναι, εξάλλου, τόσο σπουδαίο ζήτημα όσο ίσως νομίζετε. Το παιδί, από την άλλη, θα το εκτιμήσει ιδιαίτερα.

Γενικά, όπου μπορείτε να αποφύγετε μια διαμάχη εξουσίας, καλό είναι να το κάνετε, προτιμώντας να βάζετε όρια σε πιο σημαντικά θέματα, π.χ. να πείτε κατηγορηματικά «όχι» αν σας ζητήσει να δει μία τηλεοπτική σειρά με το φίλο του ακατάλληλη για ανηλίκους. Αν δεν συντρέχουν σοβαροί λόγοι για τους οποίους πρέπει να ανησυχείτε, καλό θα ήταν να κρατήστε μια απόσταση. Αποφύγετε σε κάθε περίπτωση να επεμβαίνετε με δηλώσεις όπως «Δεν θέλω να κάνεις παρέα με αυτό το παιδί» ή εκφράσεις όπως «Σε πρόδωσε ή σε εκμεταλλεύεται». Συνήθως έχουν αντίθετο αποτέλεσμα, ενισχύοντας περισσότερο το δεσμό μεταξύ των δύο παιδιών.

Χρειάζεται, λοιπόν, να καταλάβετε ότι δεν είναι τόσο παράλογο να θέλει το παιδάκι να είναι συνεχώς με το φίλο του. Δεν θα πρέπει όμως να νιώθει δυστυχισμένο, όταν δεν είναι μαζί του. Εκεί σημασία παίζει ο δικός σας ρόλος. Είναι πολύ πιθανό η ουσιαστική επαφή με το παιδί να έχει χαθεί και να χρειάζεται να την ξανακερδίσετε. Με ποιον τρόπο; Δίνοντας σημασία στις ανάγκες του και φροντίζοντας να περνάτε ποιοτικό χρόνο μαζί, με τρόπο που να το ευχαριστεί.

Για εσάς ποιοτικός χρόνος μπορεί να είναι να διαβάσετε μαζί ένα βιβλίο. Όμως για εκείνο μπορεί να είναι να παίξετε μπάλα στο γρασίδι. Γι’ αυτό χρειάζεται να προσαρμόσετε το ρόλο σας, ενισχύοντας τη σχέση σας. Σε κάθε περίπτωση να θυμάστε:

• Δεν μπορείτε να επιλέξετε τους φίλους του παιδιού σας, ειδικά όσο μεγαλώνει, γι’ αυτό πολύ απλά μην το κάνετε. Σεβαστείτε τις επιλογές του παιδιού, παρακολουθώντας διακριτικά.
• Μην επεμβαίνετε στους καβγάδες των παιδιών. Αφήστε το παιδί να λύσει μόνο του τις διαφορές του. Είναι μια δεξιότητα που το ωριμάζει και θα του είναι χρήσιμη όταν μεγαλώσει.
• Μεταξύ 7 και 11 οι φιλίες περνούν διακυμάνσεις. Μπορεί να κάνει στενή παρέα μ’ ένα παιδάκι, όμως, ξαφνικά η φιλία να τερματίσει. Δείξτε ενδιαφέρον και κατανόηση στα συναισθήματά του αλλά αφήστε το παιδάκι να ξεπεράσει την απώλεια μόνο του.
• Για να ενισχύσετε μια φιλία, προτείνετε στα δύο παιδάκια να ξεκινήσουν κάτι μαζί, π.χ. ένα σπορ, αντί απλώς να συναντιούνται για να παίζουν.
• Να θυμάστε ότι στην τάξη η φιλία επηρεάζει τις επιδόσεις αρνητικά. Μη βιαστείτε να πάτε στο σχολείο ζητώντας να καθίσουν μαζί τα παιδάκια, επειδή είναι κολλητοί φίλοι. Αν η δασκάλα τα χώρισε, έχει τους λόγους της.
• Μην ανησυχείτε αν το παιδάκι σας κάνει παρέα με κάποιον αντίθετο χαρακτήρα. Απεναντίας κάτι τέτοιο το ενθαρρύνει ν’ αναπτύξει κι άλλες πλευρές του χαρακτήρα του.
• Κάντε όλοι μαζί ως οικογένεια πράγματα που σας συναρπάζουν. Είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στο παιδάκι ότι οικογένεια δεν σημαίνει μόνο τρώμε μαζί στο τραπέζι ή βγαίνουμε για ψώνια.
• Οργανώστε μικρά πάρτι των πέντε. Σεβαστείτε ότι μπορεί να έχει έναν αγαπημένο φίλο, αλλά βοηθήστε το να ξεχωρίσει από την ομάδα των συμμαθητών ή συνομηλίκων και κάποια άλλα παιδάκια που συμπαθεί. Καλέστε τα στο σπίτι για παιχνίδι ή κάντε μικρά πάρτι με έξυπνο θέμα, π.χ. πιτζάμα πάρτι.
• Προτρέψτε το να συμμετέχει σε ομαδικά σπορ ή ομάδες χορού, τέχνης, θεατρικού παιχνιδιού, πράγμα που εξασφαλίζει επαφή με συνομήλικα παιδάκια με τα οποία μπορεί ν’ αναπτύξει ακόμα και φιλία.

Stand by me!

Κάποια παιδιά μπορεί να είναι πιο εξαρτημένα από το φίλο τους απ’ όσο θα έπρεπε. Μπορεί να αισθάνονται μοναξιά, ανία ή ακόμα και ανασφάλεια χωρίς τον καλύτερό τους φίλο στο πλάι. Σε αυτή την κατηγορία μπορεί να ανήκουν (χωρίς να είναι πάντα απόλυτο):

• μοναχοπαίδια
• μικρόσωμα παιδάκια
• ντροπαλά ή εσωστρεφή
• με χαμηλή αυτοπεποίθηση
• με χαμηλό προφίλ

Η βασική παγίδα σε αυτή την περίπτωση είναι οι χειριστικοί φίλοι. Τα παιδιά έχουν την τάση να είναι χειριστικά, όταν ξέρουν πως κάποιος είναι σε θέση αδυναμίας. Ο φίλος σε αυτή την περίπτωση μπορεί να γίνει πιεστικός περιορίζοντας την προσωπικότητα του παιδιού. Συνήθως τα χειριστικά παιδιά έχουν την τάση να

• υιοθετούν το ρόλο του αρχηγού στις παρέες ή να φτιάχνουν κλίκες
• θυμώνουν εύκολα και δυσκολεύονται να δεχτούν το «όχι» σαν απάντηση
• καταφεύγουν πολύ συχνά στον εκβιασμό («Δεν θα έρθω σπίτι σου αν δεν...)

Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως, δεν υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε. Φροντίστε κυρίως να ενισχύσετε την προσωπικότητα του παιδιού αντί να προσπαθήσετε να το απομακρύνετε από το φίλο, από τον οποίο φαίνεται να έχει εξάρτηση. Θυμηθείτε ότι ο κόσμος είναι γεμάτος χειριστικούς φίλους και απλώς χρειάζεται να μάθουμε πώς να τους αντιμετωπίζουμε.

Φροντίστε να εκπέμψετε σωστό σήμα

Είναι σημαντικό, όταν αισθάνεται μπερδεμένο σε ό,τι αφορά τη φιλία, την οικογένεια ή τον εαυτό του να του περνάτε σωστά μηνύματα. Θα πρέπει δηλαδή να καταλάβει ότι...

• επειδή είναι πολύ καλός φίλος με κάποιο παιδάκι, δεν σημαίνει ότι πρέπει να συμφωνεί σε όλα μαζί του, αλλά ότι μπορεί να έχει διαφορετική άποψη.
• η φιλία δεν μπορεί ν’ αλλάξει κάποιους βασικούς κανόνες της οικογένειας (αν και γίνονται αναπροσαρμογές) κι ότι κάθε οικογένεια μπορεί να έχει το δικό της κατεστημένο.
• δεν χρειάζεται ν’ αλλάξει για να είναι αφοσιωμένος φίλος, αλλά να είναι ο εαυτός του. 
   http://archive.in.gr

Διαβάστε περισσότερα »

Όταν δεν μας αρέσουν οι φίλοι των παιδιών μας

Tα παιδιά χρειάζονται παιδιά για να παίξουν, να μιλήσουν, να συναγωνιστούν, να τσακωθούν, να νιώσουν ισότιμα, αλληλέγγυα, να μάθουν κανόνες, όρια, συμβιβασμούς, για να γίνουν κοινωνικά, έξυπνα, ευαίσθητα, δυνατά, ανεξάρτητα. Mάλλον δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να υποκαταστήσει την παρέα των συνομηλίκων για ένα παιδί. Aυτό οι περισσότεροι γονείς το ξέρουμε και τα ενθαρρύνουμε στο να συναναστρέφονται άλλα παιδιά και να έχουν φίλους. Tι γίνεται όμως όταν δεν συμφωνούμε με κάποια επιλογή τους; Όταν ένας φίλος ή μία φίλη του παιδιού μας «δεν μας πάει»;

Oι «καλύτεροί του φίλοι»
Kατά τον πρώτο, ίσως και δεύτερο χρόνο της ζωής του παιδιού μας είμαστε οι απόλυτοι «βασιλιάδες». Aν και φωτίζεται το πρόσωπό του όταν βλέπει άλλα παιδιά, δεν τα αποζητάει ακόμα, ούτε δείχνει να ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τη συντροφιά και το παιχνίδι μαζί τους. O κόσμος του ακόμα στρέφεται γύρω από τον εαυτό του, τους ανθρώπους και τα πράγματα που γνωρίζει καλά. Tο αργότερο όταν αρχίζει η προσχολική ηλικία και κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα ανεξαρτησίας από τους γονείς, πηγαίνοντας στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο, ανακαλύπτει τη χαρά της συντροφιάς των άλλων παιδιών. Kανένα παιδί, ακόμα και το πιο εσωστρεφές, το πιο κλειστό και συνεσταλμένο δεν είναι αδιάφορο για τα άλλα παιδιά, δεν αρνείται την παρέα των συνομηλίκων του όταν αισθάνεται σίγουρο και έτοιμο να σταθεί μέσα σε αυτήν. Πρωτοαρχίζει τότε να μιλάει για φίλους, για τους φίλους του, γι’ αυτούς που είναι «οι καλύτεροί μου φίλοι». Kαι βέβαια, στην προσχολική ηλικία μπορούμε ακόμα να επιλέγουμε -κατά κάποιον τρόπο- με ποια παιδιά θα συναναστρέφονται τα παιδιά μας. Όταν τα παιδιά πάνε στο Δημοτικό, τα πράγματα αλλάζουν. Oι φίλοι, η παρέα από το σχολείο αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Tα παιδιά περνούν ένα μεγάλο διάστημα της ημέρας με τους φίλους τους στο σχολείο και πολύ συχνά θέλουν να τους συναντούν και εκτός σχολείου, να πηγαίνουν για σπορ εκεί όπου πηγαίνουν και οι φίλοι τους και να τους καλούν στο σπίτι. Eξωσχολικοί και οικογενειακοί φίλοι αποκτούν πια δευτερεύουσα σημασία.

Ένα καινούργιο και σημαντικό στάδιο
Στο δημοτικό τα παιδιά σταματούν να είναι εγωκεντρικά και αναπτύσσουν αυτόνομη ηθική

H εξελικτική ψυχολογία μιλάει για ένα καινούργιο και πολύ σημαντικό στάδιο νοητικής, συναισθηματικής και κοινωνικής εξέλιξης που ξεκινάει με την είσοδο του παιδιού στο Δημοτικό. Tον κεντρικό ρόλο σε αυτή τη νέα περίοδο τον παίζει η συμμετοχή στην ομάδα των συνομηλίκων. Mέσα από τις σχέσεις και τις φιλίες που δημιουργούνται, τα παιδιά κοινωνικοποιούνται με τον πιο φυσικό τρόπο, μαθαίνουν δηλαδή πώς να κάνουν και να διατηρούν σχέσεις μέσα σ’ ένα πλαίσιο ισοτιμίας. Mαθαίνουν να συνεργάζονται, να σέβονται τους κανόνες της ομάδας και τα όρια των άλλων, και επομένως να αναγνωρίζουν τα δικά τους όρια. Σταματούν να είναι εγωκεντρικά και να δίνουν προτεραιότητα μόνο στον εαυτό τους και αναπτύσσουν αυτόνομη ηθική, η οποία δεν καθορίζεται πια μόνον από τις αξίες που αντιπροσωπεύουν οι μεγάλοι, αλλά από τη δικαιοσύνη, τον αμοιβαίο σεβασμό και την αλληλεγγύη, όπως αυτά τα βιώνουν μέσα από την ομάδα των συνομηλίκων και τις φιλίες. Aυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα με τον πιο «στρωτό» και ήπιο τρόπο. Mερικές φορές, τα παιδιά μας έλκονται από άλλα παιδιά των οποίων τη συμπεριφορά εμείς θεωρούμε απαράδεκτη.Mπορεί ο «κολλητός» του γιου μας να είναι ένα παιδί που εμείς θεωρούμε -ή είναι πράγματι- επιθετικό, θρασύ και «ανάγωγο». Mπορεί η αγαπημένη φιλενάδα της κόρης μας να είναι στα μάτια μας -και στα μάτια άλλων γονιών ενδεχομένως- ένα κακομαθημένο, δύστροπο και φαντασμένο κορίτσι. Oμολογουμένως, η θέση μας δεν είναι εύκολη. Όχι μόνον είμαστε αναγκασμένοι να ακούμε τα παιδιά μας να εκθειάζουν τους φίλους αυτούς και τα κατορθώματά τους, αλλά κάθε τόσο βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την επιθυμία τους να συναντηθούν με αυτούς για να παίξουν, να τους καλέσουν στο σπίτι, να πάνε στο δικό τους. Kαι όλα αυτά ενώ εμείς έχουμε την εντύπωση ότι τα παιδιά αυτά επηρεάζουν με την «κακή» συμπεριφορά τους τα παιδιά μας ή, όχι σπάνια, πιστεύουμε ότι τα παιδιά μας είναι θύματα της επιθετικότητας και του «κακού χαρακτήρα» αυτών των φίλων.

Tέσσερις αλήθειες για τους φίλους των παιδιών μας
Tο γεγονός ότι δεν μπορούμε να αδιαφορήσουμε για τις παρέες των παιδιών μας κρύβει την επιθυμία μας να τα προστατεύσουμε από καθετί που θα μπορούσε να τα πληγώσει, να τα τραυματίσει ή να τα μειώσει. Kαι φυσικά, θέλουμε να εμποδίσουμε με κάθε τρόπο να μάθουν τα παιδιά μας τρόπους και συμπεριφορές που δεν μας αρέσουν και δεν τις εγκρίνουμε. Όλα αυτά είναι πολύ λογικό να μας απασχολούν ως γονείς. Πριν αρχίσουμε όμως να θυμώνουμε και να «παίρνουμε μέτρα» για να εμποδίσουμε αυτές τις -κατά την άποψή μας- επιζήμιες φιλίες, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τα εξής:
● Mπορεί μεν για το παιδί μας να αποκτά μεγάλη σημασία η παρέα των άλλων παιδιών και να μιμείται κάποιες συμπεριφορές, όμως το μεγαλύτερο μέρος αυτού που ονομάζουμε «ανατροφή», δηλαδή τον τρόπο επικοινωνίας, τα όρια και τις αξίες τα έχει μάθει και συνεχίζει να τα μαθαίνει από εμάς. Τη μεγαλύτερη βαρύτητα στην ανατροφή του παιδιού έχει ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφερόμαστε εμείς απέναντί του και απέναντι στους άλλους ανθρώπους.
● Eίτε μας αρέσει είτε όχι, το παιδί θα βρεθεί αντιμέτωπο, θα συναναστραφεί και θα γοητευτεί ίσως από παιδιά που δεν θα τα εγκρίνουμε πάντα. Aν και αυτό μάς δυσαρεστεί ή μας φοβίζει, δεν μπορούμε -και όσο ένα παιδί μεγαλώνει, μπορούμε όλο και λιγότερο- να ελέγχουμε κάθε του βήμα και κάθε του παρέα.
● Tα παιδιά δεν έχουν τα ίδια κριτήρια με εμάς, δεν βλέπουν τους ανθρώπους, τα άλλα παιδιά κυρίως, με τον τρόπο που τους βλέπουμε εμείς. Σε ορισμένες ηλικίες, μάλιστα, τα παιδιά έχουν ανάγκη να ταυτιστούν με άλλα παιδιά που ενσαρκώνουν κάποια πρότυπα: δύναμης, ομορφιάς, επιθετικότητας, εξυπνάδας, «μαγκιάς», ανεξαρτησίας, πονηριάς, σωματικής επιδεξιότητας, ανατρεπτικής συμπεριφοράς.
● Aρνητικές, κακές, και ακραίες ακόμα συμπεριφορές των παιδιών των μικρών παιδιών ειδικά- δεν προμηνύουν με κανέναν τρόπο αντίστοιχες ενήλικες συμπεριφορές. Tα παιδιά περνούν από διάφορες φάσεις, συχνά δύσκολες και γι’ αυτά και για μας, και δοκιμάζουν τα όρια των γύρω τους και τα δικά τους. Δική μας υποχρέωση είναι να αποδεχτούμε αυτή τους την ανάγκη, κάνοντας ταυτόχρονα σαφή τα όριά μας. Mε άλλα λόγια, ένα παιδί που έκλεψε δεν είναι ένας μελλοντικός λωποδύτης. Aυτό που χρειάζεται είναι να καταλάβουμε τα κίνητρα που το ώθησαν να το κάνει, και κυρίως να καταστήσουμε σαφές ότι καταδικάζουμε την κλεψιά, αλλά όχι το ίδιο το παιδί.

Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε
Aυτό που χρειάζεται λοιπόν είναι να δείξουμε εμπιστοσύνη στο παιδί μας, ακόμη και αν πιστεύουμε ότι κάποιος φίλος του το πληγώνει ή του γίνεται κακό παράδειγμα. Eμείς δεν έχουμε παρά να είμαστε εκεί όποτε χρειάζεται παρηγοριά, συμπαράσταση, ενθάρρυνση. Tο θέμα των φίλων είναι πολύ λεπτό. Bρίζοντας, κατηγορώντας ή μειώνοντας τους φίλους του, είναι πιθανό το παιδί να νιώσει ότι κατηγορείται και μειώνεται το ίδιο και να αντιδράσει έντονα, βλέποντας εμάς ως αντιπάλους και τους φίλους του ως συμμάχους. Tίποτα δεν μας εμποδίζει όμως να δηλώσουμε την αντίθεσή μας με κάποιες συμπεριφορές και να του εξηγήσουμε ευθέως το λόγο: «Ξέρω ότι είναι φίλη σου και ότι σ’ αρέσει η παρέα της, καμιά φορά όμως δεν συμφωνώ με τον τρόπο που φέρεται, όταν δηλαδή τη μία μέρα κάνει τη φίλη σε σένα, την επομένη σου κρατάει μούτρα και λέει μυστικά με την άλλη. Eγώ νομίζω ότι οι φίλοι πρέπει να λένε στους φίλους τους την αλήθεια, ακόμη και όταν είναι θυμωμένοι μαζί τους». Mε αυτόν τον τρόπο δείχνουμε ότι σεβόμαστε την προτίμηση του παιδιού, αλλά ταυτόχρονα του δίνουμε την ευκαιρία να σκεφτεί τις αντιδράσεις μας. Έτσι, χτίζουμε μια σχέση εμπιστοσύνης, που θα του επιτρέπει να ακούει τη γνώμη μας, όταν αυτό είναι απαραίτητο. Eίναι πιθανότερο ότι έτσι θα το βοηθήσουμε να έχει κρίση και να επιλέγει και στο μέλλον τις παρέες του από το να το βάλουμε στο «χρυσό κλουβί» με τους φίλους που διαλέξαμε εμείς γι’ αυτό.


Η κ. Λουίζα Βογιατζή είναι συμβουλευτική ψυχολόγος.
 http://www.vita.gr

Διαβάστε περισσότερα »

Βοηθώντας το παιδί σας να κάνει φίλους

Βοηθώντας το παιδί σας να κάνει φίλους





Το να κάνεις φιλίες με άλλα άτομα δεν είναι πάντα εύκολο. Μπορείτε να βοηθήσετε, με πολλούς τρόπους, το παιδί σας να αναπτύξει τις κοινωνικές δεξιότητες που χρειάζεται για να δημιουργήσει εποικοδομητικές σχέσεις, για τώρα και για πάντα.Ένα μεγάλο θέμα ανησυχίας για τους γονείς είναι οι φιλίες των παιδιών τους. Οι περισσότεροι γονείς δεν είναι ακριβώς σίγουροι για το ρόλο τους. Τείνουμε να πιστεύουμε ότι το να κάνεις φίλους είναι κάτι που έρχεται φυσιολογικά.


Εξάλλου, δεν μαθαίνουν τα παιδιά κοινωνικά μαθήματα το ένα από το άλλο; Το γεγονός είναι, ότι παρόλο που τα παιδιά παίρνουν πολλά κοινωνικά μαθήματα από τους γύρω τους, δεν τα μαθαίνουν όλα έτσι. Μπορείτε να βοηθήσετε σημαντικά το παιδί σας να γίνει το είδος του παιδιού που τα άλλα παιδιά θέλουν να έχουν για φίλο τους. Ο ρόλος σας είναι, όπως αυτός του προπονητή, που συνοψίζεται με κάποια «πρέπει» και «δεν πρέπει».

Πρέπει να βοηθήσετε το μικρό σας να μάθει να λύνει τα προβλήματά του έτσι ώστε σταδιακά να αναπτύσσει μεγαλύτερη διορατικότητα, αυτοπεποίθηση και κοινωνικές ικανότητες. Δεν πρέπει να επεμβαίνετε από την πρώτη στιγμή που θα δείτε το μικρό σας να έχει προβλήματα με έναν φίλο.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να είστε ένας αποτελεσματικός «προπονητής φιλίας» και να βοηθήσετε το παιδί σας να βρει τον σωστό δρόμο για τις πρώτες του φιλίες:Τα παιδιά πραγματικά δίνουν μαθήματα το ένα στο άλλο για την κοινωνική συμπεριφορά – τι είναι αποδεκτό και τι όχι, τι δουλεύει και τι όχι. Αλλά αυτά τα μηνύματα μπορεί να είναι ανεπαίσθητα: κάποιος δε δείχνει προσοχή, κάποιος δε γελάει, ή κάποιος γελάει με κακό τρόπο.

 Ορισμένα παιδιά δυσκολεύονται να εντοπίσουν αυτά τα κοινωνικά σημάδια, και τότε είναι η στιγμή να επέμβουν οι γονείς. Βρείτε ευκαιρίες να μιλήσετε στο παιδί σας για το τι συμβαίνει όταν είναι με τους φίλους του. Κρατήστε τα σχόλιά σας απλά και συγκεκριμένα, ώστε να μπορέσει να καταλάβει περασμένα γεγονότα.

 Για παράδειγμα, αν έχετε παρατηρήσει το παιδί σας να λέει μια ιστορία στους φίλους του και κανείς να μην το προσέχει, ενώ αυτό συνεχίζει να μιλάει, θα μπορούσατε να πείτε: «άρεσε η ιστορία σου στους φίλους σου;» το παιδί σας μπορεί να απαντήσει «δεν ξέρω» και έπειτα να πείτε «έκατσαν να δώσουν προσοχή σε αυτά που έλεγες;» όταν το παιδί θυμηθεί ότι δεν τράβηξε την προσοχή τους, η μαμά μπορεί να πει «ας σκεφτούμε κάποιους τρόπους που μπορείς να κάνεις την επόμενη φορά αν παρατηρήσεις ότι οι φίλοι σου δεν σε ακούνε».

Ο στόχος είναι να ενθαρρύνετε το παιδί σας να παρατηρήσει πώς αντιδρούν οι άλλοι και να αναγνωρίζει τα σημάδια ότι κάτι πάνω στην συμπεριφορά του δεν δουλεύει. Μετά από αυτό, μπορείτε να ερευνήσετε τι θα μπορούσε να γίνει αν συνέβαινε ξανά το ίδιο περιστατικό, όπως για παράδειγμα «τα παιδιά θα σε πρόσεχαν πιο πολύ αν τα κοίταγες περισσότερο στα μάτια».

Τα παιδιά που προσελκύουν φίλους είναι ικανά να τους βλέπουν με κατανόηση. Αλλά τα παιδιά δεν γεννιούνται με την ικανότητα να εκτιμούν τα συναισθήματα των άλλων. Πρέπει να τη μάθουν αυτή την ικανότητα. Θυμηθείτε: δεν αντιδράτε με θυμό όταν το παιδί σας δεν έχει μάθει ακόμα να δένει καλά τα κορδόνια του παπουτσιού του, ή προσπαθεί να μάθει την αλφάβητο. Γιατί; Γιατί καταλαβαίνετε ότι χρειάζεται λίγη ενεργητική προπόνηση για τέτοιου είδους έργα.

Λοιπόν, χρειάζεται βοήθεια για να μάθει και την κατανόηση. Μπορείτε να προωθήσετε αυτό το χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του, με το να απευθυνθείτε στον βασικό ναρκισσισμό του παιδιού σας: την φυσιολογική, υγιή τάση του να βλέπει τα πράγματα μέσα από τις δικές του εμπειρίες. Ζητήστε από το παιδί σας να φανταστεί πώς θα ένιωθε αν ήταν στη θέση κάποιου άλλου, έτσι ώστε να αρχίσει να καταλαβαίνει πώς μπορεί να νιώθει ο άλλος. Σχεδόν πάντα, πετυχαίνει.Όταν βλέπετε ή μαθαίνετε για την ανάμειξη του παιδιού σας σε κακή συμπεριφορά, είναι πολύ σημαντικό να δηλώσετε καθαρά ότι τέτοια συμπεριφορά είναι απαράδεκτη. Πείτε κάτι όπως «Ξέρεις κάτι; Αυτού του είδους η συμπεριφορά δεν είναι σωστή. Δεν ενεργούμε με κακία απέναντι σε άλλους, ούτε γελάμε όταν τους κάνουμε να νιώθουν άσχημα».Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα που οι γονείς πρέπει να καταστήσουν σαφές στα παιδιά τους, και έπειτα να ξεκινήσουν να το βοηθάνε να καταλάβει πώς πρέπει να συμπεριφερθεί όταν παρουσιαστεί κάτι παρόμοιο

.Τα παιδιά, όπως και οι ενήλικες, έχουν προτιμήσεις όσον αφορά τους ανθρώπους. Κάποια στιγμή, μπορεί το παιδί σας να αποφασίσει ότι δεν θέλει να κάνει παρέα με κάποιο συγκεκριμένο παιδί. Αν συμβεί αυτό, πρέπει να του δώσετε να καταλάβει ότι είναι φυσιολογικό.Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλήσει για τον λόγο που θέλει να τερματίσει αυτή τη φιλία.

Μπορείτε τότε να ρωτήσετε τι έκανε για να προσπαθήσει να είναι φίλος με αυτό το παιδί. Μπορεί να σας πει «όταν ήταν άρρωστος, του έφτιαξα μια κάρτα, του ζήτησα να διαλέγουμε με τη σειρά τι παιχνίδι θέλει να παίξει ο καθένας μας». Μπορείτε τότε να απαντήσετε «ξέρεις κάτι; Πραγματικά προσπάθησες. Οπότε αν δεν υπάρχει κάτι άλλο να κάνεις, ίσως ήρθε η ώρα να κάνετε ένα διάλειμμα ο ένας από τον άλλο».Για τα παιδιά, συνήθως αυτό είναι – όχι απαραίτητα το τέλος μιας φιλίας, αλλά ένα διάλειμμα, μιας εβδομάδας, ενός μήνα, ακόμα και ενός χρόνου.

Ίσως τον επόμενο μήνα ή τον επόμενο χρόνο να τα ξαναβρούν ή να πάνε σε μια τάξη που να έχει καλύτερη ατμόσφαιρα. Το βασικό είναι: όταν ένα παιδί συνειδητοποιεί ότι έχει κάποιες επιλογές και μπορεί να προβεί σε ενέργειες, νιώθει λιγότερο αγχωμένο, με περισσότερη αυτοπεποίθηση και να έχει τον έλεγχο. Αισθάνεται βαθιά μέσα του, τι χρειάζεται για να είσαι φίλος με κάποιον.
 http://www.0-6.gr

Διαβάστε περισσότερα »

Τα παιδιά και οι φίλοι τους..

«Η φιλία βελτιώνει την ευτυχία και μειώνει τη δυστυχία με το να διπλασιάζει τη χαρά μας και να διαιρεί τη στεναχώρια μας»

Μάρκους Τούλιους Σισέρο, Ρωμαίος πολιτικός, ρήτορας και φιλόσοφος

Η έννοια της φιλίας είναι πολύ σημαντική για την ανθρώπινη ύπαρξη καθώς μας προσφέρει πολλά και χρήσιμα εφόδια για να είναι η ζωή μας πιο ποιοτική και απολαυστική. Πιο συγκεκριμένα έρευνες υποστηρίζουν ότι οι φιλίες που διαμορφώνονται κατά την ύστερη παιδική ηλικία και την πρώιμη εφηβεία μας προσφέρουν στοργή, καλή παρέα και διασκέδαση, συναισθηματική ασφάλεια, βοήθεια, συμβουλές και ενίσχυση, αναγνώριση των ενδιαφερόντων μας, των προσδοκιών μας και των φόβων μας, ευκαιρίες για ουσιαστική επικοινωνία καθώς και βάσεις για μελλοντικές ερωτικές, συζυγικές και γονεϊκές σχέσεις. Η φιλία ενδυναμώνει τα αισθήματα της προσωπικής μας αξίας και προάγει την ανάπτυξη των κοινωνικών μας δεξιοτήτων και της κοινωνικής μας ευαισθησίας. Πιθανότατα η πιο σημαντική λειτουργία της παιδικής φιλίας είναι να προσφέρει στα παιδιά ένα ευχάριστο και ασφαλές περιβάλλον, εκτός της οικογένειας, διάμεσο του οποίου μπορούν να εξερευνήσουν τις επιδράσεις και τα αποτελέσματα των συμπεριφορών τους στον εαυτό τους, στους φίλους τους και στο περιβάλλον τους.
Είναι όμως όλοι οι φίλοι των παιδιών μας αληθινοί φίλοι;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες για να είναι μια φιλία αληθινή πρέπει να πληρεί τις εξής τρεις βασικές προϋποθέσεις: (1) Κάθε μέλος της φιλικής σχέσης να επιβεβαιώνει την ύπαρξη της φιλίας, (2) η σχέση να πηγάζει πρωτίστως από κοινά συναισθήματα στοργής από τον ένα προς τον άλλο και η σχέση καθεαυτού βιώνεται ως κάτι αρεστό, ευχάριστο και διασκεδαστικό χωρίς να υπάρχει κάποιο άλλο απώτερο κίνητρο για αυτή τη σχέση και (3) η σχέση είναι εθελούσια και όχι υποχρεωτική και υπαγορευμένη.
Χαρακτηριστικά της παιδική φιλίας
Οι φιλικές σχέσεις δεν αναπτύσσονται μόνο στο σχολικό περιβάλλον αλλά είναι πιθανό να προέρχονται και από άλλες πηγές όπως η γειτονιά και οι εξωσχολικές δραστηριότητες. Επιπλέον, οι σχέσεις των παιδιών τείνουν να είναι ρευστές και να μη διαρκούν πάντα για κάποιο δεδομένο χρονικό διάστημα, έχει παρατηρηθεί όμως ότι τα παιδιά που έχουν καλύτερο φίλο, ακόμα και αν τον χάσουν, τους είναι αρκετά εύκολο να βρουν καινούριο καλύτερο φίλο.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά τείνουν να σχετίζονται με παιδιά με τα οποία έχουν ομοιότητες, για παράδειγμα τα παιδιά που είναι καλοί μαθητές τείνουν να κάνουν παρέα με άλλα παιδιά που είναι επίσης καλοί μαθητές, επιθετικά παιδιά τείνουν να κάνουν παρέα με επίσης επιθετικά παιδιά, ντροπαλά παιδιά τείνουν να κάνουν παρέα με ντροπαλά παιδιά κ.ο.κ.
Οι έρευνες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά που έχουν φίλους γίνονται πολύ σπανιότερα θύματα βίαιης συμπεριφοράς από άλλα παιδιά στο σχολείο. Επιπλέον η ύπαρξη ενός φίλου έχει αποδειχτεί πολύ εποικοδομητική σε παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο σπίτι καθώς η υποστήριξη από το φίλο έχει βρεθεί ότι μειώνει την εσωτερικοποίηση των προβλημάτων και την αρνητική εικόνα του εαυτού.
Η ύπαρξη του καλύτερου φίλου είναι πολύ σημαντική για τα παιδιά. Σύμφωνα με τις έρευνες η ύπαρξη πιο στενής φιλίας με ένα παιδί είναι πιο αποτελεσματική όσων αφορά την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και της αντίληψης. Επιπλέον, η πιο στενή φιλία φαίνεται να είναι καλύτερης ποιότητας σε σχέση με άλλες φιλίες καθώς τα παιδιά αναφέρουν περισσότερη φροντίδα, συντροφικότητα, οικειότητα και αποκλειστικότητα όσων αφορά τους καλύτερους τους φίλους. Επίσης, τα παιδιά που έχουν καλύτερους φίλους τείνουν να είναι πιο συμμετοχικά σε σχολικές δραστηριότητες και να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Πρόσφατη έρευνα υπέδειξε ότι πολλές φορές τα παιδιά του δημοτικού, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πότε μια φιλία είναι πραγματική και ποτέ ανύπαρκτη. Ένα ποσοστό του ύψους του 13% θεωρεί φίλο του κάποιον που στην πραγματικότητα δεν τα υπολογίζει ή τα αντιπαθεί. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι η ανάγκη των παιδιών να έχουν φίλους και να νιώθουν αποδεκτά είναι τόσο μεγάλη που πολλές φορές πλάθουν φιλίες στη φαντασία τους.
Οι φιλίες, όμως, ασκούν πάντα θετική επιρροή στη συμπεριφορά τους;
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά τείνουν να κάνουν φιλίες με παιδιά που έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Όταν όμως αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά είναι αρνητικά όπως κακή σχολική επίδοση και άσχημη συμπεριφορά αναρωτιόμαστε κατά πόσο αυτή η τόσο σημαντική σχέση της φιλίας είναι όντως καλή για τα παιδιά μας. Επίσης, πολλά παιδιά στην προσπάθεια τους να γίνουν αποδεκτά και να αποκτήσουν φίλους υιοθετούν λάθος συμπεριφορές όπως να πειράξουν κάποιο άλλο παιδί ή να χρησιμοποιήσουν βωμολοχία για να δείξουν στους άλλους ότι είναι δυνατά.
Δεν υπάρχουν απαντήσεις για όλα και η έκβαση της κάθε κατάστασης δεν στηρίζεται μόνο σε ένα δεδομένο, για παράδειγμα δύο κακοί μαθητές μπορεί να πάνε καλά αν κάνουν μαζί ενισχυτικά μαθήματα και δεν νιώθουν μόνοι και εκτεθειμένοι.
Επίσης, οι επιστήμονες τονίζουν τη διαφορά μεταξύ της φιλίας ανάμεσα σε δύο παιδιά και της παρέας. Η φιλία μεταξύ δύο ανθρώπων είναι πιο στενή και πιο αληθινή καθώς εστιάζει στο άτομο, ενώ μέσα σε μια παρέα αναπτύσσονται και άλλα θέματα όπως ηγεσία, ομαδικές αποφάσεις και περισσότερη πίεση, καθώς εστιάζει στο σύνολο.
Ο ρόλος των γονέων και των δασκάλων
Οι ουσιαστικές και καλές φιλίες είναι πολύ σημαντικές για την υγιή εξέλιξη των παιδιών και για την καλή ποιότητα της ζωής τους. Οι γονείς και οι δάσκαλοι πρέπει να βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν φιλίες και να ενισχύσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
Οι γονείς μπορούν να φροντίζουν το παιδί να έχει τη δυνατότητα να παίζει με άλλα παιδιά και εκτός σχολείου είτε καλώντας συνομήλικους στο σπίτι ή ενισχύοντας τη συμμετοχή του παιδιού σε δραστηριότητες που έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν άλλα παιδιά.
Οι δάσκαλοι μπορούν να δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία για ομαδικές δραστηριότητες στην τάξη όπως επίσης και για δραστηριότητες που περιλαμβάνουν μόνο δύο παιδιά ενισχύοντας έτσι την πιθανότητα για ανάπτυξη πιο στενής φιλίας.
Αμαλία Λουίζου, MA
Ψυχοθεραπεύτρια-Οικογενειακή Σύμβουλος
Κέντρο Παιδιού Εφήβου Οικογένειας
www.kepeo.com

Διαβάστε περισσότερα »

Ανάπτυξη φιλιών κατά την παιδική ηλικία

0
inShare

Οι φιλίες παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στη ζωή των παιδιών, όσο και των ενηλίκων. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως ήδη από την ηλικία των τεσσάρων ετών τα παιδιά σε ποσοστό 75% έχουν αναπτύξει σχετικά στενές σχέσεις με συνομηλίκους τους, ενώ η φιλία είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται σε όλες τις κοινωνίες και έχει σχεδόν πάντα μια σημαντική θέση στον κατάλογο των προτεραιοτήτων όλων μας. Βεβαίως οι τρόποι με τους οποίους εκφράζονται οι φιλίες, η ποιότητά τους και η διαχρονικότητά  τους παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές από κοινωνία σε κοινωνία.

Σε αυτό το post θα εστιάσουμε στην μορφή που παίρνουν οι φιλίες από την παιδική ηλικία έως και την εφηβεία.

Πριν ξεκινήσουμε όμως καλό θα ήταν να δώσουμε έναν ορισμό στον όρο “φιλία”. Αυτό που οι περισσότεροι εννοούμε όταν μιλάμε για “φιλία” είναι οι εκούσιες, στενές σχέσεις που βασίζονται στην συνεργασία και στην εμπιστοσύνη ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα άτομα. Θα πρέπει να τονιστεί δε πως οι έννοιες «φιλία» και «κοινωνική ένταξη» δεν ταυτίζονται, καθώς η κοινωνική αποδοχή του παιδιού από μια μεγαλύτερη ομάδα συνομηλίκων είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το αν το παιδί έχει φίλους ή όχι.

Ο κόσμος των παιδιών και οι σχέσεις με τους συνομηλίκους τους έχει απασχολήσει και στο παρελθόν τους εξελικτικούς ψυχολόγους και οι έρευνες που έγιναν στον τομέα αυτό είχαν ως αποτέλεσμα αρκετές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Γνωρίζουμε ότι οι σχέσεις των παιδιών και των συνομηλίκων τους αλλάζουν με συστηματικό τρόπο καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και παιρνούν σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, αλλά και ότι αυτές οι σχέσεις εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς ανάλογα με την ηλικία.

Οτιδήποτε συμβαίνει κατά την παιδική ηλικία στις παρέες των παιδιών επηρεάζει τη λειτουργία τους και στους άλλους τομείς της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειας, του σχολείου αλλά και της κοινωνίας γενικότερα. Συμβαίνει όμως και το αντίθετο: οτιδήποτε συμβαίνει στους άλλους τομείς της ζωής του παιδιού καθρεφτίζεται στις σχέσεις του με την παρέα του. Γι’ αυτό οι σχέσεις των παιδιών με τους συνομηλίκους τους και με τους φίλους σχετίζονται, από κάθε άποψη, με την σωστή ανάπτυξη τους, αλλά και με το αν έχουν επιτυχία, ή όχι, στο σχολείο.

Ας δούμε όμως τα στάδια της κοινωνικής ένταξης με τη σειρά.

Προσχολική ηλικία

Η ανάπτυξη της κοινωνική συμπεριφοράς, όπως είναι φυσικό, έρχεται ως αποτέλεσμα της επικοινωνίας μας με τα πρώτα πρόσωπα του περιβάλλοντός μας, τα οποία κατά πάσα πιθανότητα είναι οι γονείς και στις περισσότερες περιπτώσεις η μητέρα μας. Αν οι γονείς λοιπόν ενθαρρύνουν το παιδί τότε αυτό αποκτά αυτοπεποίθηση και περιέργεια για να γνωρίσει νέα πρόσωπα, ενώ αν το αποθαρρύνουν (π.χ. με πολλαπλά αρνητικά σχόλια για το πως συμπεριφέρεται ή με το να του μαθαίνουν πως όλοι όσοι το πλησιάζουν αποτελούν έναν εν δυνάμει κίνδυνο, εκτός αν “η μαμά” δώσει την άδεια) τότε το παιδί κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του και γίνεται δύσπιστο προς τους άλλους, κάτι που χρόνο με το χρόνο γίνεται εμπόδιο στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων με τους συνομολίκους του.

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω η ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων είναι μια δυναμική και σταδιακή διαδικασία που γίνεται βήμα-βήμα. Μερικά από τα πιο σημαντικά σημεία αυτής της ανάπτυξης κατά την προσχολική ηλικία είναι τα ακόλουθα:

• 6-8 μηνών – Τα παιδιά αγνοούν το ένα το άλλο. Ξεκινάει η κοινωνική επαφή με απλά κοιτάγματα, χαμόγελα και άπλωμα χεριού.
• 9-13 μηνών – Τα παιδιά μαλώνουν και το ένα προσπαθεί να πάρει τα παιχνίδια του άλλου.
• 19-25 μηνών – Περιορίζονται οι τσακωμοί.
• 19-25 μηνών – Παρουσιάζεται συνεργατικό και φιλικό παιχνίδι.

Από την ηλικία που το παιδάκι θα πάει στο πρώτο του “σχολείο” -δηλαδή τουλάχιστον μετά τα δύο του χρόνια- η ανάπτυξη των κοινωνικών του δεξιοτήτων επιταχύνεται και επομένως οι φίλοι που αποκτά σε αυτό το διάστημα είναι συνήθως πολλοί σε σχέση με πριν.

Αργότερα, στην ηλικία των τριών με τεσσάρων χρόνων, αναπτύσσεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των παιδιών ενώ στην ηλικία των τεσσάρων με πέντε ετών, ταυτόχρονα με τον ανταγωνισμό ο οποίος συνεχίζει να υπάρχει, αρχίζουν να παίζουν συνεργατικά παιχνίδια. Μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα είναι πως ο ανταγωνισμός αυτός είναι πιο έντονος στα αγόρια παρά στα κορίτσια.

Στην ηλικία των πέντε χρονών αρχίζουν να αναγνωρίζονται οι αρχηγοί του παιχνιδιού που είναι τα παιδιά τα οποία αγαπούν όλα τα υπόλοιπα μέλη της παρέας, ενώ ταυτόχρονα οι τσακωμοί ανάμεσά τους είναι σχετικά συχνό φαινόμενο. Σε γενικές γραμμές όμως οι φιλίες σε αυτή τη φάση χαρακτηρίζονται από μια ουσιαστική φιλικότητα και τη συνεργατικότητα που υπάρχει ανάμεσά στα παιδιά.

Μετά το πέμπτο έτος οι φίλοι αρχίζουν και περιορίζονται και πάλι, πριν το παιδί περάσει στη σχολική ηλικία η οποία αποτελεί έναν νέο διακριτό κύκλο στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας.

Σχολική ηλικία

Σε αυτό το στάδιο οι φιλίες που αναπτύσονται γίνονται πιο σταθερές, καθώς δημιουργείται η διάθεση για συμμόρφωση προς στους κανόνες της ομάδας. Αυτό ήταν αδιανόητο προηγουμένως, μιας και τα μικρότερης ηλικίας παιδιά είναι σε έναν μεγάλο βαθμό εγωκεντρικά.

Μέχρι την ηλικία των οκτώ οι φιλικές ομάδες που σχηματίζονται περιλαμβάνουν τόσο αγόρια, όσο και κορίτσια. Αλλά από την ηλικία των οκτώ και έπειτα (περίπου μέχρι τα έντεκα χρόνια) τα παιδιά προτιμούν φίλους του ίδιου φύλου.

Τα αγόρια αυτής της ηλικίας συμμετέχουν σε ζωηρά και ανταγωνιστικά παιχνίδια και προτιμούν περιπετειώδεις ιστορίες και εξερευνήσεις, ενώ τα κορίτσι συμμετέχουν σε πιο άτονες δραστηριότητες και προτιμούν ευχάριστες και ρομαντικές ιστορίες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ήβης τα παιδιά τείνουν να απωθούν το αντίθετο φύλο γιατί συνειδητοποιούν τον ιδιαίτερο ρόλο κάθε φύλου. Φυσικά, στη δημιουργία μιας ομάδας φιλίας ρόλο δεν παίζει μόνο το φύλο αλλά και άλλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των παιδιών τα οποία φαντάζουν σημαντικά σε αυτές τις ηλικίες (π.χ. ομορφιά, καθαριότητα, αθλητικό παράστημα) ή η κοινή γειτονιά και το κοινό σχολείο.

Μια σημαντική διαφοροποίηση στις φιλίες κατά την παιδική ηλικία είναι οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται στις παρέες των συνομήλικων. Στα πρώτα χρόνια τα παιδιά συνήθως εξαντλούνται στο να παίζουν με τους φίλους τους, ενώ αργότερα σιγά-σιγά διαφοροποιείται αυτή η δραστηριότητα και πλέον στην μέση παιδική ηλικία αλλά και στην εφηβική τα παιδιά προτιμούν να αθλούνται μαζί με τους φίλους τους, να βγαίνουν βόλτα, να συζητούν και να μοιράζονται τα προβλήματά τους.

Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες φιλίας. Η πρώτη κατηγορία είναι οι φιλίες μέσα σε μια μεγάλη παρέα συνομηλίκων και η δεύτερη η φιλία ανάμεσα σε δύο μόνο άτομα. Στις φιλίες μέσα στις μεγάλες ομάδες υπάρχουν ορισμένα στοιχεία τα οποία τείνουν να μην παρουσιάζονται στις δυαδικές φιλίες. Τέτοια στοιχεία είναι ο χαρακτηρισμός μιας φιλίας με βάση το βαθμό αποδοχής ενός παιδιού από την υπόλοιπη ομάδα των παιδιών, η σύνδεση του ενός παιδιού με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας (/παρέας) αλλά και η θέση που το παιδί έχει στην ομάδα αυτή.

Εγωκεντρισμός

Μιας και αναφερθήκαμε λίγο πιο πάνω στον εγωκεντρισμό και τον ρόλο τους στην ανάπτυξη μιας φιλίας και στην επιλογή των μελών μιας παρέας, αξίζει να αναφέρουμε μερικές επιπλέον λεπτομέρειες σχετικά με το φαινόμενο αυτό.

Σύμφωνα με τον Salkind ο εγωκεντρισμός μπορεί να οριστεί ως έλλειψη ικανότητας για διαφοροποίηση του υποκειμένου από το αντικείμενο. Το εγωκεντρικό παιδί (συνήθως μικρής ηλικίας) δεν μπορεί να υπολογίσει την προοπτική ενός άλλου προσώπου και αυτή η κατάσταση επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το εξελισσόμενο άτομο προσεγγίζει τον κόσμο, όπως επίσης επηρεάζει και την κοινωνική ανάπτυξη σε περιοχές όπως οι διαπροσωπικές σχέσεις, η διαμόρφωση στάσεων και η κοινωνική προσαρμογή.

Γενικά, τα παιδιά είναι εγωκεντρικά στις σχέσεις τους και το μόνο που τους ενδιαφέρει σε μια φιλία αρχικά (ηλικία 4-5 ετών) είναι το παιχνίδι και όχι η στοργή και η αλληλοϋποστήριξη. Μεγαλώνοντας μόνο, αρχίζουν να ενδιαφέρονται για τη μονιμότητα μιας φιλίας καθώς και για το πώς βλέπουν τα πράγματα οι φίλοι τους.

Πηγές / Περισσότερες Πληροφορίες:

• Salkind, N. J. (2001). Θεωρίες της Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Μετάφραση, Δ. Μαρκούλης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
• Mary E. Gifford – Smith, Celia A. Brownell (2002). Childhood peer relationships: social acceptance, friendships, and peer networks. Journal of School Psychology, 235-284 / [PDF DOWNLOAD]
•  http://psychologein.sciblogs.net

Διαβάστε περισσότερα »