Οι φιλίες των παιδιών στο σχολείο

 
Οι σχέσεις του παιδιού με τους συνομηλίκους του είναι από τους πιο σημαντικούς τομείς της ζωής του. Ένας από τους πρωταρχικούς αναπτυξιακούς στόχους που πρέπει να πραγματώσει το παιδί στο τέλος της προσχολικής ηλικίας είναι το "άνοιγμά" του προς τον εκτός της οικογένειας κόσμο, προς την ομάδα των συνομηλίκων.
Μέχρι τότε, έχει διαμορφώσει μια στενή διαπροσωπική σχέση ("προσκόλληση") με τα γονεϊκά πρόσωπα, η οποία αναμένεται τώρα να γίνει και με την ενθάρρυνση των γονέων, λιγότερο έντονη προς όφελος των σχέσεων με τα άλλα παιδιά. Βέβαια οι σχέσεις αυτές μπορεί να έχουν ξεκινήσει νωρίτερα, ανάλογα με τις ευκαιρίες που έχουν δοθεί στα παιδιά (αδέλφια, βρεφονηπιακός σταθμός, κοινωνικές επαφές της οικογένειας κ.ά.). Η ένταξη και η προσαρμογή του παιδιού στην ομάδα των συνομηλίκων συμβάλλει στην κοινωνικοποίησή του και στη μετέπειτα ομαλή κοινωνική- διαπροσωπική και συναισθηματική του προσαρμογή.

Η φιλία και η σχολική προσαρμογή του παιδιού: η φιλία έχει άμεση σχέση με τη σχολική προσαρμογή του παιδιού. Ως σχολική προσαρμογή ορίζουμε το βαθμό στον οποίο τα παιδιά ενδιαφέρονται και εμπλέκονται στις σχολικές δραστηριότητες, καθώς και το βαθμό στον οποίο νιώθουν άνετα στο σχολείο και επιτυγχάνουν υψηλές επιδόσεις. Για να διαπιστώσει κανείς το βαθμό της σχολικής προσαρμογής ενίς παιδιού, μπορεί να αξιολογήσει τις θετικές και αρνητικές στάσεις των παιδιών απέναντι στο σχολείο, την άνεση ή το άγχος που νιώθουν μέσα στην τάξη, την εμπλοκή τους στις σχολικές δραστηριότητες ή την απόσυρση από αυτές και την επιτυχία ή την αποτυχία τους ως προς τη σχολική επίδοση. Οι φίλοι βοηθούν ο ένας τον άλλον στα μαθήματα του σχολείου, ενημερώνουν ο ενας τον άλλον σε περίπτωση απουσίας από το σχολείο και παρέχουν ενθάρρυνση όταν παρουσιαστούν σχετικά προβλήματα. Ακόμη, επειδή η φιλία είναι μια πηγή διασκέδασης και χαράς, κάνει τη φοίτηση στο σχολείο ευχάριστη- για ορισμένα παιδιά και σε ορισμένα σχολεία οι φίλοι είναι ο μόνος λόγος για να έρθουν στο σχολείο.
Οι φίλοι ανυπομονούν να παίξουν και να συζητήσουν στα διαλλείμματα, αλλά και να συνεργαστούν ο ένας με τον άλλο στα μαθήματα. Οι έρευνες δείχνουν ότι η φιλία μεταξύ των παιδιών διευκολύνει την προσαρμογή τους, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για την πρώτη φορά που φοιτά το παιδί στο σχολείο ή για τη μετάβαση σε ανώτερη εκπαιδευτική βαθμίδα. Έτσι, έχει διαπιστωθεί ότι τα παιδιά που έχουν φίλους στην αρχή της φοίτητσής τους στο νηπιαγωγείο ή φοιτούν μαζί με τους φίλους που είχαν από πριν και διατηρούν αυτές τις φιλίες έχουν καλή προσαρμογή  καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς και πιο θετική στάση απέναντι στο σχολείο γενικά. Ακόμα και η επίδοσή τους φαίνεται να οφελείται από τις φιλίες, καθώς οι φίλοι συνεργάζονται για να φέρουν σε πέρας σχολικές εργασίες. Στις ίδιες έρευνες διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που έχουν καλύτερης ποιότητας φιλίες, δηλαδή αντλούν από αυτές υποστήριξη και βοήθεια, καθώς και ενίσχυση της προσωπικής τους αξίας, έχουν μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς πιο θετική άποψη για το σχολείο από τα παιδιά που δεν έχουν ποιοτικές φιλίες.

*Πηγή: Θέματα Ανάπτυξης και Ψυχολογίας της Ευαγγελίας Γαλανάκη, Λέκτορα στο Παν/μιο Αθηνών

**Τα θέματα για το παιδί είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της εφημερίδας «Παιδικός Σταθμός για Γονείς» και των ανθρώπων του νηπιακού κέντρου «Μανταρίνι».
 http://www.nextdeal.gr